Search
Close this search box.

TAJNA LEPENSKOG VIRA

NAJPOSEĆENIJE
PRIJAVITE SE ZA NEWSLETTER
Asset 1

LOKACIJA:

Jedinstveno svetsko čudo arheologije i ponovo otkrivena mezolitska civilizacija i danas deluje kao pojava izolovana u vremenu i prostoru. Jedinstvena kulturna istorija Lepenskog Vira, bez pandana u Evropi, ostvarena je kraj divlje i kamenite obale u prostorno ograničenoj uvali, ali njen značaj prevazilazi ta prostorna ograničenja svojim neverovatnim dostignućima u izuzetno dalekom vremenu u kom su nastala.

Praistorijsko naselje Lepenski Vir otkriveno je 1965. godine u toku arheoloških istraživanja Đerdapske klisure na području kojе je trebalo da bude poplavljeno zbog pravljenja veštačkog jezera za potrebe izgradnje hidroelektrane na Dunavu. Istraživanja vršena u periodu između 1965. i 1968. godine otkrila su da je Lepenski Vir centralna tačka zajednice visoko razvijenih društvenih i ekonomskih odnosa.

Prirodno okruženje
Klisura koju je Dunav probio na svom putu ka Crnom moru u području Đerdapa je najduža u Evropi (95 kilometara) i zbog svoje specifi čne mikroklime predstavlja stanište bogate vegetacije. Tu, na samoj obali reke, formirano je naselje na mestu sa kog je pogledom moguće obuhvatiti tok Dunava u dužinu od skoro šest kilometara. Izolovanost lokacije predstavljala je povoljne uslove za život zajednice sakupljača i lovaca, ali je i ograničila uticaje kulture lepenskih ljudi na područja izvan klisure. Površina koju su žitelji Lepenskog Vira postupno preoteli od šume danas nije sačuvana u potpunosti. Sačuvano je 5500 m2 površine na kojoj se razvijala ova kultura, dok je oko 1700 m2 uništeno, jer Dunav na ovom mestu stalno ruši obalu i širi svoje korito.

Solarna orijentacija i geometrija kuće
Na lokalitetu je pronađeno 136 staništa-svetilišta, sva orijentisana ka istoku i reci i sa otvorenim vizurama na veliku stenu Treskavac na suprotnoj obali, iza koje se rađalo sunce. Na dan dugodnevice (22. jun) sunce izlazi tačno iza te stene, što nas navodi na pretpostavku da je položaj svakog objekta bio deo sistema kalendara. Naime, iz tog pravca, kroz vrata kuće sunčevi zraci padaju na ognjište, žrtvenik i skulpture postavljene iza žrtvenika. Takođe, pojedini objekti imaju namerni otklon od istoka, jer njihov položaj verovatno prati pojedine važne datume izlaska sunca…// Više u EKO KUĆI No02

Autor teksta: Redakcija
EKO KUĆA je prvi evropski i regionalni portal koji stručnjacima kao i široj čitalačkoj javnosti, nudi celovite informacije iz svih segmenata eko arhitekture i kulture.
Pogledajte još:
Smanjenje Emisije Gasova u Evropi: Koraci ka Čistijoj Budućnosti
Energija vetra: Budućnost Sombora
Dijalog o klimatskim promenama