DRVO, JEDAN OD NAJSTARIJIH GRAĐEVINSKIH MATERIJALA I JEDINI ŽIVI MATERIAL KOJI SE KORISTI U ARHITEKTURI, DANAS JE SVE VIŠE OSNOVA NE SAMO ZA KONSTRUKCIJE ZGRADA I NJIHOVO SPOLJNO I UNUTRAŠNJE OBLAGANJE, VEĆ I ZA DIZAJN ENTERIJERA, NAMEŠTAJA I RAZNIH UPOTREBNIH PREDMETA, I AKTUELNO JE KAO NIKADA PRE.
Glavna tema ovog broja EKO KUĆE je upotreba drveta u savremenoj arhitekturi i njegov značaj za ekološki i održiv način građenja. Značaj drveta uopšte, odlike njegove upotrebe u prošlosti i naznake korišćenja u budućnosti možda je najbolje opisao i anticipirao čuveni finski arhitekta Alvar Alto, rečenicom: „Drvo je duboko human materijal čija je raskoš velika, a potencijal još neispitan.“ U tom razmišljanju je sadržana ideja o neprolaznosti drveta kao građevinskog materijala, njegovoj ulozi u istoriji arhitekture i uticaju na njen budući razvoj.
Drvo je kao materijal u dugoj istoriji ljudske civilizacije imalo univerzalnu primenu – od predmeta za svakodnevnu upotrebu, pa do svih oblika njegovog korišćenja u graditeljstvu i arhitekturi. Sama priroda drveta kao materijala budila je maštu nebrojenih generacija umetnika i neimara kroz različite istorijske periode i na svim meridijanima zemljine kugle. Oni su otkrivali tajne njegove obrade upoznajući prirodne karakteristike materijala, njegovu gustoću, tvrdoću, strukturu, teksturu, boju, jačinu otpora, razvijajući i usavršavajući pri tome oruđa i alatke za njegovu obradu.
Prve građevine stvorene ljudskom rukom svakako su razne vrste primitivnih koliba jednostavnog dizajna, gde su primenjeni osnovni geometrijski oblici i iskorišćeni prirodni elementi. Ideja primitivne kolibe izrađene od drveta koja je bila kompletno okružena prirodom i napravljena od prirodnih materijala, kao i različiti oblici tradicionalne arhitekture od drveta razvijani širom sveta, uticali su na definisanje osnovnih arhitektonskih elemenata i jednostavnost dizajna savremene održive arhitekture.
Danas smo suočeni sa dramatičnim ekonomskim, energetskim i ekološkim preokretima koji imaju snažan uticaj na arhitektonsko stvaralaštvo i koji zahtevaju da se redefinišu postojeći parametri u arhitekturi. To podrazumeva održiv i integralan pristup projektivanju i planiranju uz primenu tradicionalnih i savremenih metoda građenja i upotrebu odgovarajućih materijala. Drvo je sa svojim obnovljivim i održivim karaktersitikama postalo važan građevinski materijal, tako da se gotovo ni jedan novi ekološki projekat ne može zamisliti bez njega.
Zbog čega je uloga drveta kao građevinskog materijala ponovo postala tako značajna?
Odgovor je jednostavan i nalazi se u njegovim prirodnim svojstvima. Drvo je jedini obnovljiv građevinski materijal, proizvodi se u šumi, u najprijateljskijoj fabrici za društvo i okolinu. Šume i proizvodi od drveta zadržavaju ugljen-dioksid (CO2) i čuvaju energiju. Koristiti drvo umesto neobnovljivih materijala znači ublažiti negativan uticaj na životnu okolinu i ne dopinositi klimatskim promenama. Zbog toga je gradnja drvetom i proizvodima od drveta postala sinonim za gradnju budućnosti.
Međutim, korišćenje drveta kao građevinskog materijala povlači za sobom i neizbežno pitanje očuvanja resursa šuma na lokalnom, regionalnom, nacionalnom i globalnom nivou. Značaj održivog upravljanja i korišćenja šuma podrazumeva, pored očuvanja biodiverziteta, pre svega njihovo obnavljanje na takav način da se održi potencijal šuma na nivou koji će zadovoljiti ekološke, ekonomske i socijalne potrebe današnjih i budućih generacija. Šume su osnova života na zemlji, pa stoga održavanje šuma znači održavanje života.
Ekološki pristup projektovanju i građenju kuća stavlja u prvi plan upotrebu održivih i recikliranih materijala i predstavlja svojevrstan izazov današnjim arhitektima i dizajnerima. Veliki deo odgovora na ovakav pristup građenju i oblikovanju nalazi se u upotrebi drveta uz primenu svih inovativnih tehnologija, prefabrikovanih sistema i pratećih proizvoda od drveta.
Drvo, jedan od najstarijih građevinskih materijala i jedini živi material koji se koristi u arhitekturi, danas je sve više osnova ne samo za konstrukcije zgrada i njihovo spoljno i unutrašnje oblaganje, već i za dizajn enterijera, nameštaja i raznih upotrebnih predmeta, i aktuelno je kao nikada pre.
Drvo je obnovljivo i održivo, čvrsto i atraktivno. Drvo se može saviti i oblikovati prema najmodernijem dizajnu. To je svakako materijal trenutka, ali i budućnosti za savremenu arhitekturu i dizajn.// EKO KUĆA No09
