Iako je fiktivni lik iz serije “Igra prestola” istog imena mnogo poznatiji široj javnosti, engleski lekar Džon Snou dao je veliki doprinos medicini i doprineo uspešnijoj borbi protiv epidemija.
Džon Snou (John Snow), (1813 -1858), engleski lekar, poznat je po svojim studijama kolere i uopšteno se smatra “ocem” savremene epidemiologije.
Njegove najpoznatije studije uključuju istragu incidenta s pumpom za vodu u Londonu, koja se dogodila 1854. godine i njegov “Veliki eksperiment”, studiju koja je poredila slučajeve kolere, iz uzoraka vode u različitim delovima grada – jedan je koristio vodu zagađenu kanalizacijom, a drugi relativno čistu vodu. Njegovo inovativno rezonovanje i pristup kontroli ove smrtonosne bolesti ostali su relevantni i smatraju se primerima za epidemiologe širom sveta. Reputacija Džona Snoua kao anesteziologa, s obzirom na njegovo znanje o etru i hloroformu, bila je velika, tako da je od njega zatraženo da kontroliše upotrebu hloroforma kada je kraljica Viktorija kada je 1853. godine rodila princa Leopolda, kao i 1857. godine kada je rodila princezu Beatris.
Dostignuća Džona Snoua smatraju se izuzetnim, imajući u vidu njegovo skromno poreklo i kratak život koji je okončan moždanim udarom kad je Snou imao 45 godina.
Snou je rođen u Jorku gde je njegov otac radio kao radnik na razvrstavanju uglja. Bio je prvorođeni u porodici sa devetoro dece. Sa 14 godina, napustio je dom i pohađao kurseve medicine u raznim regionima Jorkšira. Godine 1831, kada je posetio rudare u ugljenokopu, imao je prvi susret sa kolerom, bolešću koja će kasnije postati fokus njegovih naučnih stemljenja. Do 1836. godine Snou je započeo formalno medicinsko obrazovanje i na kraju je stekao zvanje doktora medicine (1844) na Londonskom univerzitetu. Godine 1849. postao je licencirani specijalista Kraljevskog koledža u Londonu. Živeo je, vodio istraživanja i bavio se medicinskom praksom u londonskom naselju Soho.
Godine 1846. Snou je saznao za upotrebu etera u Americi za ublažavanje bolova tokom operacije. Ubrzo je savladao njegovu upotrebu, a 1847. godine postavljen je za anesteziologa u bolnici Sent Džordž. Kasnije te godine počeo je da se bavi i efektima hloforma i razvio aparat koji je poboljšao sigurnost i efikasnost hloroforma. Njegov uspeh u primeni hloroforma u anesteziji kraljice Viktorije doveo je do dramatičnog porasta društvenog prihvatanja anestezije. Snou je opširno govorio o svom radu sa anesteticima i naposletku napisao knjigu “O hloroformu i drugim anesteticima”, koja je objavljena poshumno 1858. godine.
Mnogi britanski lekari istraživali su epidemiju kolere. Prva epidemija kolere u Londonu dogodila se 1831-32. godine, kada se Snou još školovao. Kada se dogodila druga epidemija kolere, 1848–49., on i drugi lekari osnovali su Londonsko epidemiološko društvo, želeći da savetuju vladu o načinima borbe protiv bolesti. Snou je zaključio da je koleru prouzrokiju mikrobiološki agensi ili klice, koji su se širili direktnim fekalnim kontaktom, kontaminiranom vodom i prljavom odećom. Međutim, njegova teorija bila je u suprotnosti s tada prevladavajućom teorijom da se kolera širila lošim vazduhom, smogom ili raspadanjem organske materije. O hipotezama se naširoko i dugo raspravljalo. Tek kada je uzročnik otkriven (prvobitno otkriven 1854), 1880-ih rasprava je okončana u korist teorije klica.
Ugled Džona Snoua potekao je iz dve studije treće epidemije kolere u Engleskoj, a koja je započela 1853. godine i trajala do 1855. godine. Prva studija se odnosila na incident s vodenom pumpom u kvartu Soho 1854. godine u kojoj je bilo poginulih, a druga iz iste godine kada je uporedio uzorke vode iz dva različita dela Londona. u oba slučaja, Snou je pokazao štetno dejstvo kontaminirane vode i predložio strategije intervencija za kontrolu epidemije.
Izvor: National Geographic Srbija
