NA PERIFERIJI GRADIĆA UŠUŠKANOG U OBILJU ZELENILA I VINOGRADA, REKONSTRUISANA JE STARA PLANINSKA KUĆA ZA ODMOR I OPUŠTANJE. BEZ ŽELJE DA SVOJOM NOVIM IZGLEDOM MENJA ARHITEKTURU PODRUČJA, SH HOUSE NE SKREĆE POGLEDE SA OKRUŽENJA ČIJI JE DEO, VEĆ PONOSNO POKAZUJE DUH TRADICIJE U NOVOM SVETLU.
Ruralni razvoj brdovitih područja Portugalije je u usponu. Dok se negde grade novi objekti i velike građevine i urbanizuju lokalni prostori, predlog za ovu kuću bila je rekonstrukcija, tačnije revitalizacija, ali i konzervacija autentičnog graditeljskog nasleđa, stare kamene planinske kuće u naselju Sever do Vouga u pokrajini Aveiro u Portugalu. Ovaj mali ali autentičan objekat zahtevao je produženje života u istom stilu, pa je glavni zadatak arhitekte bio da pažljivo pristupi revitalizaciji lokacije, a objekat približi modernim standardima koji neće umanjiti njegovu istorijsku vrednost i originalni šarm. Izgrađena na prostoru od samo 35m², ova dvospratna kuća sa korisnom površinom od 45m² predstavlja savršeno mesto za vikend odmor. Beg u prirodu vraća korisnike ruralnih naselja u prošlost, u vreme uživanja u malim i jednostavnim stvarima, obogaćenim lokalnim proizvodima, mirisima i ukusima prirode. Sa namerom da otvori vremensku kapiju, ovaj objekat zadržava kompletan izgled, gabarit i originalnu konstrukciju, a jedinu promenu dozvoljava u diskretnoj dogradnji postojećih elemenata enterijera. Mala kuća od kamena, zahvaljujući gabaritnim zidovima i minimalističkom pristupu, stavlja prostu funkciju ispred bilo kakve estetike i ulepšavanja.
Cilj arhitekte Paula Martinsea bio je da kroz revitalizaciju sačuva zidove postojećeg objekta i inkorporira ga u savremeno arhitektonsko rešenje. Akcenat je stavljen na održivost originalnog dizajna, a za promenu, postojeći otvori na fasadi obeleženi su i istaknuti upotrebom patinastog čelika. Pažljivom ali smelom implementacijom čelika u postojeću arhitekturu data je savremena dimenzija i oblikovnost, a ramovi koji definišu otvore postavljeni su u različitim položajima u odnosu na zid, tako da ističu hijerarhiju otvora, dok vizuelno kao glavni prioritet ističu odsustvo mase. Diskretne ramovske aplikacije uvode rustično-modernu notu u revitalizaciju ovog dela, čime se ujedno postiže i balans objekta u celini.
I dok su fasada i eksterijer objekta u potpunosti zadržani u izvornom stilu, enterijer je dobio potpuni preobražaj tako što je početnom konceptu prilagođena jednostavnost belih zidova, podova i plafona. Ipak, kao kontrast ovoj belini i doprinos razbijanju monotonosti prostora, u svakoj prostoriji prizemlja i sprata ostavljeni su delovi zidova u originalnom kamenu. Ovim se deo primarne arhitekture uvodi u enterijer, a izbor nameštaja i opreme doprinosi potpunom uklapanju u celinu. Upotrebljeni su bež-sivi tonovi kamena koji se ponavljaju u elementima nameštaja kao što su garnitura za sedenje, ugradna kuhinja i francuski ležaj. Element prirode implementira se i u vidu drvenih ramova formiranih sa unutrašnje strane otvora. Oni se zatim utapaju u podove sprata i prelaze na stepenište koje se u istom maniru povezuje sa prizemljem. Prozračnost neba i vode provlači se kao detalj u kuhinji i kupatilu, gde je akcenat stavljen na zastakljeni tuš sa čijeg se prozora prostire vidikovac koji u ovom, na prvi pogled sekundarnom prostoru, razvija osećaj pripadnosti okruženju i utisak slobodnog lebdenja u prirodi.
TRADICIJA POVEZANA SAVREMENIM PRAVCIMA OŽIVLJAVANJA ISTORIJE SPAJA KAMEN I ČELIK, BELO I PLAVO, I ISTIČE JAČINU I NERASKIDIVU VEZU ARHITEKTURE PROŠLOSTI I BUDUĆNOSTI.
Veliki prozori i zastakljena ulazna vrata u prostor unose dovoljno prirodnog svetla. Staklene površine daju i treću dimenziju, a ramovi od čelika potpun slikovit pregled u pravom smislu. Pogledi ka nebu i zelenilu, na šume i selo u podnožju planine, uvode u enterijer i dimenziju dubine, osećaj prostornog širenja i neraskidive veze sa prirodom. Svetlim bojama i minimalističkim jezikom dizajna enterijera doprinosi se maksimalnom proširenju granica, čime se uspostavlja vizuelno slobodan i velik prostor koji pripada prirodi.// ekJELENA ALEKSIĆ- Više u EKO KUĆI No 24