Svetlost i čistoća kao imperativ
TERASA POVRŠINE 18M2 PREDSTAVLJA SVOJSTVEN POKUŠAJ DA SE STANOVNIKU GRADA OBEZBEDI ČISTIJI VAZDUH STVARANJEM MESTA ZA BILJKE KOJE MOGU POMOĆI NJEGOVOJ DETOKSIKACIJI. PRIKLADNO NAZVANA PAVILJONOM POSTANKA, OVA TERASA U SVOJIM OKVIRIMA OKUPLJA BILJKE KOJE NISU TU ISKLJUČIVO U DEKORATIVNE SVRHE, VEĆ SLUŽE PREČIŠĆAVANJU VAZDUHA TAKO ŠTO APSORBUJU TOKSIČNE MATERIJE IZ SPOLJAŠNJE SREDINE. SVEUKUPNO POSMATRANO, REČ KOJA NAJSAŽETIJE OPISUJE PROSTOR TERASE SMEŠTENE U GUSTO NASELJENU GRADSKU SREDINU ZAGAĐENE I SIVE ATMOSFERE, JESTE – SVETLOST.
Ugroženost životne sredine na globalnom nivou jedan je od velikih problema današnjice. Eskalacija zagađenja je dramatična i sveprisutna, a posebno je izražena u pogledu pada kvaliteta vazduha. Hanoj u Vijetnamu spada u najzagađenije i najugroženije gradove na svetu. Zagađenje vazduha podrazumeva prisustvo hemikalija, mehaničkih čestica ili bioloških materijala koji nanose štetu ili uzrokuju nelagodnost kod čoveka i drugih živih bića, preteći tako njihovom opstanku. Tokom 2016. godine količina čestica zabeležena u Hanoju iznosila je PM 2.5, što je sedam puta više od dozvoljenog nivoa aerozagađenja koji je propisala Svetska zdravstvena organizacija. Pad kvaliteta vazduha u Hanoju potiče od gustog saobraćaja, ogromne količine izduvnih gasova i velike industrijske aktivnosti.
Glavnu strukturu paviljona koji je smešten na terasi jedne trospratne kuće u Hanoju čine brojni kubusi sastavljeni od metalnih okvira. Svaki manji kubus u prostoru stoji kao pojedinačni mali paviljon za smeštaj po nekoliko biljaka. Terasa od svega 18m2 čiji dizajn potpisuje arhitektonski studio Hung Nguyena, realizovana početkom 2017. godine, predstavlja svojevrstan pokušaj da se stanovniku grada obezbedi čistija atmosfera pomoću biljaka koje mogu pomoći detoksikaciji vazduha u njegovom okruženju. Shodno svojoj funkciji nazvana Paviljonom postanka, u svojim okvirima sadrži biljke koje nisu tu isključivo u dekorativne svrhe, već služe prečišćavanju vazduha time što apsorbuju štetne materije iz spoljašnje sredine.
Grupisanjem i različitim dispozicijama mnoštva kvadara, od ramova se stvaraju veliki paviljoni ergonomski primereni ljudskim razmerama. Na različitim visinama, prostori koje formiraju metalne konstrukcije prepliću se, korespondiraju i ulivaju jedan u drugi. Svetlost se rasipa sa vrha, a vetar i vazdušna strujanja prodiru kroz praznine u strukturi i ulaze u prostor natkrivene terase. Granice između unutrašnje celine i okoline nejasne su i neupadljive.
Prostor terase komunicira sa okolinom jer je pregrađen jedino transparentnim belim mrežastim panelima. Ambijent deluje prozračno, lako i neopterećujuće. Autor je prilikom osmišljavanja paviljona smeštenog na terasi bio vođen željom da uspostavi skladan odnos između tri aktera: čoveka, prirode i prostora.// ek Dejan Popov -Više u EKO KUĆI No27
Mesto gde stanuje drveće
JUŽNO OD JEDNOG VIJETNAMSKOG AERODROMA NALAZI SE PREPOZNATLJIVA I KRAJNJE NEOBIČNA ZGRADA, ISTO TAKO NEOBIČNO NAZVANA – KUĆA ZA DRVEĆE. OVO JE MESTO GDE STANUJE DRVEĆE. UŠUŠKAN U TIPIČNI VIJETNAMSKI OBRAZAC ULICE, OVAJ OBJEKAT U SEBI USPEŠNO KOMBINUJE JEDNOSTAVNE IDEJNE AMBICIJE SA UPEČATLJIVIM, DOBRO UTEMELJENIM FORMALNIM IZRAZOM.
Za neke generacije Vijetnam predstavlja sinonim za zemlju koja nosi svoje mesto u istoriji obeleženo brutalnošću i pobunom, tragedijom i užasom. Godinama su takva osećanja bila prisutna kao realnost ove azijske zemlje. U međuvremenu, Vijetnam je tiho i stoički nastavio dalje. Zemlja je ponovo ujedinjena 1976. godine i počela je njena svestrana ekspanzija.
Ho Ši Min je najveće urbano područje u Vijetnamu i ekonomski centar zemlje, sa visokom godišnjom stopom privrednog, ekonomskog i kulturnog rasta. Gradska populacija se takođe rapidno uvećava.
Za većinu turista, uske bučne ulice i zagušeni autoputevi jednostavno su deo autentičnog iskustva. Ali stvarnost mnogih delova grada podrazumeva preveliku gustinu stanovništva koju dodatno pogoršava loša infrastruktura, zagađenost, neadekvatno rešen saobraćaj i prisustvo siromaštva i nejednakosti. Baš kao i močvarna područja delte Mekonga, delovi grada su skloni poplavama, a samim tim je i ekspanzivni razvoj u novim urbanim područjima ograničena opcija. Pored svega toga, većina zemljišta koje se tradicionalno koristilo za odbranu od poplava, već je izgrađeno.
Kao i u urbanim centrima mnogih zemalja u razvoju, rast populacije grada Ho Ši Min je prvenstveno bio na periferiji. Jedan od najtežih udara prenaseljenosti osetio se severozapadno od centra, oko aerodroma Tan Son Nhat, na osam kilometara od srca grada. Ovde se urbani rast skoro utrostručio u poslednjih 20 godina. Upravo tu, na glavnom međunarodnom aerodromu kroz koji godišnje prođe oko 20 miliona putnika, stičete uvid u staro i novo – suočavate se sa Vijetnamom u tranziciji.
Južno od aerodroma nalazi se prepoznatljiva i neobična zgrada isto tako neobičnog naziva – Kuća za drveće. Ovo je mesto gde stanuje drveće. Ušuškan u tipični vijetnamski obrazac ulice, ovaj objekat u sebi uspešno kombinuje jednostavne idejne ambicije sa upečatljivim, dobro utemeljenim formalnim izrazom.//ek DEJAN POPOV – Više u EKO KUĆI No26
Zeleno iznad zelenog
OBJEKAT PREDSTAVLJA MESTO SUSRETA ČOVEKA I PRIRODE, U ISTO VREME PRUŽA I IZOLOVANOST I KONTAKT NA NIVOU POGLEDA KROZ SLOJEVE BETONSKIH ŽARDINJERA,ZELENILA I KONTINUIRANOG STAKLENOG PROČELJA.
Mnogi azijski gradovi koje odlikuje duga istorija i bogata kultura, gube svoje regionalne karakteristike i postaju sve više uniformisani pod uticajem urbanog širenja i komercijalizacije svake vrste. Nekontrolisano povećavanje broja stanovnika u njima neminovno pogoršava kvalitet života uopšte, a smanjuje i prisustvo zelenila i zelenih površina, čineći da polako nestaje svest o prirodnoj ravnoteži.
Ni najveći grad Vijetnama Ho Ši Min ne predstavlja izuzetak od ovog pravila. Pred nezaustavljivim prirastom stanovništva i bezbrojnim stihijski izgrađenim soliterima, stanovnici osećaju veliku nostalgiju za stambenim objektima karakteristične tradicionalne arhitekture i vidno ističu potrebu za poboljšanjem uslova života. Oni izražavaju svoj odnos prema tropskom podneblju i karakterističnoj vegetaciji naglašeno ograničavajući izbor sadnog materijala za primenu na javnim površinama na tropske biljke, drveće i cveće. Čak i u ovom uveliko modernizovanom gradu, ljudi svesno ili nesvesno pokazuju želju za prisustvom neobuzdane tropske šume.
Kuća nazvana Zeleno iznad zelenog predstavlja prototip privatne kuće u gradskom jezgru sa izuzetno uskim frontom prema uličnoj strani. Za arhitekte je to bio izazov da kroz kvalitetno funkcionalno rešenje integrišu zelenilo kroz sve etaže objekta. Objekat je oblikovan tako da blokovi žardinjera na različitim razmacima na fasadnoj ravni čine izuzetnu arhitekturu. Naglašeni horizontalni otvori ispunjeni su različitim biljnim vrstama karakterističnim za ovo podneblje, što je doprinelo ne samo vizuelnom komforu unutrašnjeg prostora i njegovom toplotnom balansu, nego je i u širem smislu povećalo biodiverzitet bliže okoline.
DA BISTE UNELI MALO VETRA U KUĆU, DOVOLJNO JE SAMO DA OTVORITE PROZOR I TADA VAZDUH UĐE KROZ VERTIKALNU BAŠTU. KLIMA JE KOD NAS SASVIM DRUGAČIJA, I MI SMO TAJ MOMENAT UVAŽILI U ARHITEKTONSKOM OBLIKOVANJU – OBJAŠNJAVA JEDAN OD AUTORA OVOG OBJEKTA, ARHITEKTA VOTRONG NGHIA.
Objekat predstavlja mesto susreta čoveka i prirode, u isto vreme pruža i izolovanost i kontakt na nivou pogleda kroz slojeve betonskih žardinjera, zelenila i kontinuiranog staklenog pročelja. Sprečava se upad direktnog sunčevog zračenja u unutrašnjost objekta, a istovremeno se omogućava prodor prirodne svetlosti kroz velike zastakljene fasade. Tokom dana dobija se različit intenzitet svetla. Ujutru i popodne sunčeva svetlost prodire kroz listove biljaka na obe strane, kreirajući prelep efekat senke na granitnim zidovima koji su sastavljeni od uredno naslaganih listela kamena.
U Ho Ši Minu, gradu punom različitosti, ovaj primer ekološkog pristupa projektovanju pokazuje da uvažavanje elemenata klime i vegetacije može biti uspešno i efektno primenjeno na glavni koncept kuće. Ovo je samo jedna mala kuća, izabrana iz konteksta okruženja, i nadamo se da će ona uticati na mikro urbanizam kao reper za gradnju u okruženju, kao i da će učiniti da sam grad u budućnosti postane originalan i pun tropskog zelenila.//ek KATARINA TOMIĆ – Više u EKO KUĆI No10
HARMONIČNIM KOMBINOVANJEM JEDNOSTAVNIH ELEMENATA I PRIRODE POSTIGNUTA JE SVEDENOST U IZRAZU I KREIRANA JE ZANIMLJIVO STRUKTUIRANA FASADA, KOJA JE JEDNA OD GLAVNIH ODREDNICA OVOG PROJEKTA.
Objekti od bambusa
TEŽNJA KA EKOLOŠKOJ I ODRŽIVOJ GRADNJI SVE VIŠE TEŽI PRIMENI BAMBUSA U BUDUĆNOSTI. KRATAK VEK SAZREVANJA BILJKE, JEDNOSTAVNA RECIKLAŽA, MALA TEŽINA I DRUGE OSOBINE ČINE OVAJ MATERIJAL IDEALNIM ZA ZDRAVIJU I ZELENU GRADNJU.
Kao značajan elemenat održanja životne sredine, zbog kratkog perioda obnavljanja i mogućnosti brzog rasta i minimalnog otpada prilikom upotrebe, bambus je izuzetno ekološki prihvatljiv građevinski materijal. Bambus je posebno poznat po svojim fizičkim karakteristikama. Izuzetno je trajan, snažan, elastičan i jeftin građevinski materijal koji se prilikom elementarnih nepogoda, kao što su zemljotresi koji često pogađaju područje na kome on najviše raste, ponaša čak bolje i od betona, a njegova čvrstoća se poredi sa čvrstoćom čelika. Gradnja bambusom omogućava smanjenje količine upotrebljenog tradicionalnog građevinskog materijala, a jednostavno se reciklira nakon završetka gradnje.
Značajni primeri gradnje bambusovim stablima su dva interesantna projekta restorana na vodi u Vijetnamu. Glavni izazov u projektovanju i izgradnji ovih objekata, arhitektonski tim studija Vo Trong Nghia pronašao je u činjenici da je ovo zemlja koja je veoma ugrožena poplavama i drugim prirodnim nepogodama.
KRILA OD BAMBUSA – ‘’Bamboo wing’’
Inspirisan prirodom, ‘’Krilo od bambusa’’ je ugostiteljski objekat koji ima oblik raširenih ptičjih krila koja lebde iznad prirodnog pejzaža Vinh Phuc, pokrajina crvene reke Delta, u severnom Vijetnamu. Cilj projekta bila je studija bambusa i istraživanje njegovog potencijala kao građevinskog materijala. Realizacija ovog izuzetnog prostora na vodi ne karakteriše samo velike mogućnosti primene bambusa kao završnog materijala u enterijeru i eksterijeru, već pre svega i kao glavnog strukturalnog materijala samog objekta. Struktura je kompletno izvedena od bambusa, bez upotrebe čelika ili bilo kog drugog materijala.
”WnW BAR”
WnW bar se nalazi na veštačkom jezeru. Strukturalni lučni sistem od bambusa visok je 10 metara i dugačak 15 metara. Glavni okvir napravljen je od 48 montažnih jedinica, a svaka od njih napravljena je od nekoliko povezanih elemenata bambusa. Objekat koristi energiju vetra i hladnu vodu sa jezera za stvaranje prirodne ventilacije vazduha, a otvor prečnika 1,5 metar, koji se nalazi na vrhu krova, služi za odvođenje toplog vazduha.//ek IVANA NIKOLIĆ – Više u EKO KUĆI No09
Objekti od bambusa
TEŽNJA KA EKOLOŠKOJ I ODRŽIVOJ GRADNJI SVE VIŠE TEŽI PRIMENI BAMBUSA U BUDUĆNOSTI. KRATAK VEK SAZREVANJA BILJKE, JEDNOSTAVNA RECIKLAŽA, MALA TEŽINA I DRUGE OSOBINE ČINE OVAJ MATERIJAL IDEALNIM ZA ZDRAVIJU I ZELENU GRADNJU.
Kao značajan elemenat održanja životne sredine, zbog kratkog perioda obnavljanja i mogućnosti brzog rasta i minimalnog otpada prilikom upotrebe, bambus je izuzetno ekološki prihvatljiv građevinski materijal. Ali naravno, kao i bilo koji proizvod, i on ima svoje mane. Bambus je posebno poznat po svojim fizičkim karakteristikama. Izuzetno je trajan, snažan, elastičan i jeftin građevinski materijal koji se prilikom elementarnih nepogoda, kao što su zemljotresi koji često pogađaju područje na kome on najviše raste, ponaša čak bolje i od betona, a njegova čvrstoća se poredi sa čvrstoćom čelika. Gradnja bambusom omogućava smanjenje količine upotrebljenog tradicionalnog građevinskog materijala, a jednostavno se reciklira nakon završetka gradnje.
KORIŠĆENJE BAMBUSA U GRAĐEVINARSTVU
Snaga bambusa, njegova fleksibilnost i dostupnost učinili su ga dominatnim građevinskim i konstruktivnim materijalom u velikom delu sveta. Ovaj materijal obilato raste u većini zemalja Azijskog kontinenta zbog tople i vlažne klime. Bambus najviše napreduje tokom vlažnih meseci i tada ga ne treba eksploatisati jer je njegova kora u tom periodu rasta mekana i može se lako oštetiti u transpotu. Najbolji period za seču bambusa jesu poslednje nedelje suvog dela godine, kada je i stabljika suva i otporna na habanje. Najveći problem za bambus predstavlja izloženost insektima u periodima sa povećanom vlažnošću, što negativno utiče na njegovu čvrstoću. Zato je za bambusovo drvo važna zaštita od napada insekata, a da se pritom zadrže ekološke karakteristike ovog građevinskog materijala.
Značajni primeri gradnje bambusovim stablima su dva interesantna projekta restorana na vodi u Vijetnamu. Glavni izazov u projektovanju i izgradnji ovih objekata, arhitektonski tim studija Vo Trong Nghia pronašao je u činjenici da je ovo zemlja koja je veoma ugrožena poplavama i drugim prirodnim nepogodama.//ek IVANA NIKOLIĆ – Više u EKO KUĆI No09
