Muzej Laskov IV
PEĆINA LASKO JE JEDNA OD PRVIH LEKCIJA IZ ISTORIJE UMETNOSTI. NJENI CRTEŽI STARI OKO 20.000 GODINA, OTKRIVENI TEK 1940.GODINE, PREDSTAVILI SU SVETU MOMENTE IZ ŽIVOTA NAŠIH PREDAKA KOJI SU TADA ŽIVELI NA TERITORIJI DANAŠNJE FRANCUSKE. OVI CRTEŽI, KOJE JE SAVREMENA UMETNIČKA TEORIJA SVRSTALA U UMETNOST, BILI SU ZAPRAVO DEO MAGIJSKOG RITUALA. PROJEKAT CENTRA ZA POSETIOCE LOKACIJE LASKO POVEZAO JE ARHITEKTURU, DIZAJN, ISTORIJU I NARACIJU U SPOJ KOJI POSETIOCIMA OMOGUĆAVA DA NASLUTE KOLIKO JE MORALO BITI UZBUĐENJE NAUČNIKA KOJI SU PRE SKORO OSAMDESET GODINA OTKRILI OVU PEĆINU I NJENE CRTEŽE.
Muzej Lasko IV: Internacionalni centar za pećinsku umetnost u Montinjaku u Francuskoj smešten je tačno na dodiru dve pejzažne celine – guste šume i doline Vezer. Arhitekti čuvenog studija Snøhetta formu muzeja zamislili su kao ’pukotinu’ koja se stapa sa topografijom terena, kao da je iznikla iz tla. Izbor materijala upotrebljenh u izgradnjii vrlo je sveden – dominiraju prirodni kamen, staklo i beton, a sve je podređeno atmosferi unutrašnjeg prostora koji treba da dočara pećinu i njenu mističnu atmosferu.
Dnevno svetlo u unutrašnjost dopire kroz bočne zastakljene površine, a još dominantnije, ono koje pravi atmosferu, jeste prirodno svetlo koje ulazi kroz deo krova izveden u vidu procepa od stakla. Zgrada Muzeja ovde je tretirana kao stilizovana pećina i nazvana je njenom replikom. Značaj ovog muzeja ne leži samo u njegovoj arhitekturi. Postavka izložbe i eksponati predstavljaju pravu senzaciju za posetioce. Pošto je sama pećina Lasko zatvorena za publiku, za Muzej je urađena replika kamenih zidova i crteža koji su je učinili slavnom. Specijalnim laserima, sa odstupanjem od svega 1mm snimljeni su kameni zidovi pećine da bi kasnije bili izrađeni u prirodnoj veličini. Bile su potrebne dve godine i 25 umetnika da se identičnim pigmentima iscrta preko 900 metara replika zidova proizvedenih od smole. Autor postavke je scenograf Kason Man, čuven po mnogobrojnim projektima scenografija, postavki izložbi i javnih prostora.
Ruta kojom posetioci pristupaju muzejskoj postavci pažljivo je isplanirana: iz ulaznog hola liftom se stiže na krov Muzeja, odakle se, spuštajući se rampom, može uživati u okolnom pejzažu.
Ovaj postepeni silazak naglašava prelaz iz spoljašnjeg u unutrašnji prostor, postepeni ulazak u pećinu, kao i prelazak iz sadašnjeg trenutka u daleku prošlost. Unutrašnjost Muzeja je sasvim nalik pećini – mračna, hladna i vlažna, kako bi se što autentičnije dočarala originalna lokacija. Glavna postavka, koju čine replike kamenih zidova okačene o plafon, osvetljena je diskretnim svetlom, tek onoliko koliko su to mogle da učine lampe na životinjsku mast korišćene u doba paleolita, kada su crteži i nastali. Iz sale sa glavnom postavkom stupa se u vrt, atrijum koji posetiocima omogućava ‘da se vrate u sadašnjost’ i ponovo adaptiraju na dnevno svetlo. Slede interaktivna postavka i Galerija mašte, u kojoj su prezentovana dela savremene umetnosti inspirisana praistorijskom umetnošću.
KAKO JE PEĆINA LASKO ZATVORENA ZA POSETIOCE, ZA MUZEJ JE URAĐENA REPLIKA KAMENIH ZIDOVA I CRTEŽA KOJI SU JE UČINILI SLAVNOM. SPECIJALNIM LASERIMA, SA ODSTUPANJEM OD SVEGA 1MM SNIMLJENI SU KAMENI ZIDOVI PEĆINE DA BI POTOM BILI IZRAĐENI U PRIRODNOJ VELIČINI. BILE SU POTREBNE DVE GODINE I 25 UMETNIKA DA SE IDENTIČNIM PIGMENTIMA ISCRTA PREKO 900 METARA REPLIKA ZIDOVA PROIZVEDENIH OD SMOLE.
U Teatru se može pogledati instalacija u tri čina u kojoj se smenjuju svetlo, zvuk, pokret i objekti koji pričaju priču o pećinskoj umetnosti. Tu je i 3D projekcija za posetioce, koja je spojila savremenu tehnologiju sa davnom prošlošću – pomoću 3D stereoskopskih naočara omogućeno je digitalno putovanje kroz pećinu.
Zahvaljujući spoju low-tech i high-tech elemenata ovaj muzej i izložba više su od obične postavke – podređeni su ideji iskustva i naracije i duboko su holistički. Posetioci doživljavaju mistiku i atmosferu pećine i momenat samog otkrića ovog svetog mesta koje su savremeni arheolozi nazvali ’Praistorijskom Sikstinskom kapelom’.// ekJELENA BLAGOJEVIĆ – Više u EKO KUĆI No28
Postavka izložbe – glavni eksponat dominira prostorom.
Teatar u kome je putem virtuelne 3D projekcije moguće prošetati pećinom.
Zgrada Muzeja kao da je iznikla iz tla – kopira blago ustalasanu topografiju i čvrstinu stena.
Muzej Lasko IV
PEĆINA LASKO JE JEDNA OD PRVIH LEKCIJA IZ ISTORIJE UMETNOSTI. NJENI CRTEŽI STARI OKO 20.000 GODINA, OTKRIVENI TEK 1940.GODINE, PREDSTAVILI SU SVETU MOMENTE IZ ŽIVOTA NAŠIH PREDAKA KOJI SU TADA ŽIVELI NA TERITORIJI DANAŠNJE FRANCUSKE. OVI CRTEŽI, KOJE JE SAVREMENA UMETNIČKA TEORIJA SVRSTALA U UMETNOST, BILI SU ZAPRAVO DEO MAGIJSKOG RITUALA. PROJEKAT CENTRA ZA POSETIOCE LOKACIJE LASKO POVEZAO JE ARHITEKTURU, DIZAJN, ISTORIJU I NARACIJU U SPOJ KOJI POSETIOCIMA OMOGUĆAVA DA NASLUTE KOLIKO JE MORALO BITI UZBUĐENJE NAUČNIKA KOJI SU PRE SKORO OSAMDESET GODINA OTKRILI OVU PEĆINU I NJENE CRTEŽE.
Muzej Lasko IV: Internacionalni centar za pećinsku umetnost u Montinjaku u Francuskoj smešten je tačno na dodiru dve pejzažne celine – guste šume i doline Vezer. Arhitekti čuvenog studija Snøhetta formu muzeja zamislili su kao ’pukotinu’ koja se stapa sa topografijom terena, kao da je iznikla iz tla. Izbor materijala upotrebljenh u izgradnjii vrlo je sveden – dominiraju prirodni kamen, staklo i beton, a sve je podređeno atmosferi unutrašnjeg prostora koji treba da dočara pećinu i njenu mističnu atmosferu.
Dnevno svetlo u unutrašnjost dopire kroz bočne zastakljene površine, a još dominantnije, ono koje pravi atmosferu, jeste prirodno svetlo koje ulazi kroz deo krova izveden u vidu procepa od stakla. Zgrada Muzeja ovde je tretirana kao stilizovana pećina i nazvana je njenom replikom.
Značaj ovog muzeja ne leži samo u njegovoj arhitekturi. Postavka izložbe i eksponati predstavljaju pravu senzaciju za posetioce. Pošto je sama pećina Lasko zatvorena za publiku, za Muzej je urađena replika kamenih zidova i crteža koji su je učinili slavnom. Specijalnim laserima, sa odstupanjem od svega 1mm snimljeni su kameni zidovi pećine da bi kasnije bili izrađeni u prirodnoj veličini. Bile su potrebne dve godine i 25 umetnika da se identičnim pigmentima iscrta preko 900 metara replika zidova proizvedenih od smole. Autor postavke je scenograf Kason Man, čuven po mnogobrojnim projektima scenografija, postavki izložbi i javnih prostora.
Ruta kojom posetioci pristupaju muzejskoj postavci pažljivo je isplanirana: iz ulaznog hola liftom se stiže na krov Muzeja, odakle se, spuštajući se rampom, može uživati u okolnom pejzažu. Ovaj postepeni silazak naglašava prelaz iz spoljašnjeg u unutrašnji prostor, postepeni ulazak u pećinu, kao i prelazak iz sadašnjeg trenutka u daleku prošlost. Unutrašnjost Muzeja je sasvim nalik pećini – mračna, hladna i vlažna, kako bi se što autentičnije dočarala originalna lokacija. Glavna postavka, koju čine replike kamenih zidova okačene o plafon, osvetljena je diskretnim svetlom, tek onoliko koliko su to mogle da učine lampe na životinjsku mast korišćene u doba paleolita, kada su crteži i nastali.
KAKO JE PEĆINA LASKO ZATVORENA ZA POSETIOCE, ZA MUZEJ JE URAĐENA REPLIKA KAMENIH ZIDOVA I CRTEŽA KOJI SU JE UČINILI SLAVNOM. SPECIJALNIM LASERIMA, SA ODSTUPANJEM OD SVEGA 1MM SNIMLJENI SU KAMENI ZIDOVI PEĆINE DA BI POTOM BILI IZRAĐENI U PRIRODNOJ VELIČINI. BILE SU POTREBNE DVE GODINE I 25 UMETNIKA DA SE IDENTIČNIM PIGMENTIMA ISCRTA PREKO 900 METARA REPLIKA ZIDOVA PROIZVEDENIH OD SMOLE.
Iz sale sa glavnom postavkom stupa se u vrt, atrijum koji posetiocima omogućava ‘da se vrate u sadašnjost’ i ponovo adaptiraju na dnevno svetlo. Slede interaktivna postavka i Galerija mašte, u kojoj su prezentovana dela savremene umetnosti inspirisana praistorijskom umetnošću. U Teatru se može pogledati instalacija u tri čina u kojoj se smenjuju svetlo, zvuk, pokret i objekti koji pričaju priču o pećinskoj umetnosti. Tu je i 3D projekcija za posetioce, koja je spojila savremenu tehnologiju sa davnom prošlošću – pomoću 3D stereoskopskih naočara omogućeno je digitalno putovanje kroz pećinu.// ekJELENA BLAGOJEVIĆ – Više u EKO KUĆI No28
Enterijer Muzeja predstavlja zapravo stilizovanu pećinu.
Postavka izložbe – glavni eksponat dominira prostorom.
Teatar u kome je putem virtuelne 3D projekcije moguće prošetati pećinom.
Put u centar zemlje
LÁSZLÓ FÖLDES NA MEĐUNARODNOM KONGRESU ODRŽIVA ARHITEKTURA-ENERGETSKA EFIKASNOST ODRŽANO OD 6-8 OKTOBRA 2017 U JUGOSLOVENSKOJ KINOTECI U BEOGRADU
NAKON STUDIRANJA U BUDIMPEŠTI, LÁSZLÓ FÖLDES JE RADIO U BIROU JÄRVINEN AIRAS U HELSINKIJU. SVOJ PROJEKTANTSKI BIRO OSNOVAO JE 1994. GODINE. NJEGOVI PROJEKTI OBUHVATAJU ŠIROK OPUS OD NOVIH ZGRADA DO RESTAURACIJA ZAMKOVA. BIO JE PRVI ARHITEKTA KOJI JE GRADIO KORISTEĆI SVETSKI POZNATI PRONALAZAK ARONA LOSONCZI-A, SVETLOSNO PROVODLJIVI BETON. BIO JE VANREDNI PROFESOR I ČLAN KOMISIJE ZA DIPLOMSKE ISPITE NA TEHNIČKOM UNIVERZITETU U BUDIMPEŠTI. IZABRAN JE ZA ČLANA SAVETA UIA U TORINU (2008) I TOKIJU (2011). FÖLDES JE NOSILAC VIŠEBROJNIH PRIZNANJA I NAGRADA, DOK SU NJEGOVI RADOVI OBJAVLJENI U VIŠE ZEMALJA, OD ŠVAJCARSKE DO AUSTRALIJE. AUTOR JE BROJNIH ARHITEKTONSKIH PROJEKATA, KAO I RADOVA U DOMENU STRUČNE LITERATURE. REDOVNO ODRŽAVA IZLOŽBE I GOSTUJUĆA PREDAVANJA NA INTERNACIONALNIM DOGAĐANJIMA. PRIRODA JE BILA GLAVNA VODILJA PRILIKOM DIZAJNIRANJA SAVREMENO OSMIŠLJENOG PROJEKTA GDE JE AKCENAT DAT NA DVE RAZLIČITE DISPOZICIJE. SPAJANJEM IZUZETNE GEOLOŠKE POZADINE I INDUSTRIJSKE INTERVENCIJE SKRIVEN JE PEJZAŽNI KARAKTER U SAMOJ NJEGOVOJ ARHITEKTURI.
Kada pomislimo na savremene izlagačke prostore, najčešće naša prva vizualizacija kadrira jednu praznu belu unutrašnjost kutije gde preovladava percepcija umetničkog dela u poređenju sa arhitekturom.
Po rečima američkog kritičara Brian O’ Dohertija, prvo vidimo prostor a ne umetnost. Moderni muzej ne mora da se zatvara, bez prozora i prirodnog osvetljenja od spoljašnjeg sveta, već bi trebalo da se okreće odgovornom osluškivanju mesta čiji će deo i postati. Kao što se lava probija iz velikih dubina i izlazi na površinu, tako je rešena i funkcija prostora muzeja gde posetilac započinje svoj obilazak od podzemnog nivoa- ulaska u zenit i prateći vertikalno kretanje, izlazi na vrh objekta sa kojeg se otvara panorama na okruženje i brdo Sag. Pri samom ulasku u atrijum, prostor se oslobađa u svojoj punoj visini, gde pogled dostiže svih pet nivoa sve do malog prozora na krovu koji propušta snop svetlosti predstavljajući tako „tačku erupcije“. Ako ste ikada poželeli da hodate kroz kubističko slikarstvo, ovaj muzej vam daje priliku da shvatite kako biste se osećali kada biste dibili priliku da šetate po Pikasovoj Gernici. Dok prolazite ispod crvenih kubusa, pored sivih zidova, kroz koridore objekta, imate priliku da prolaznost i ranjivost ljudske egzistencije u sučeljavanju sa tako snažnom silom prirode kao što je vulkan, prihvatite kao realnost.
IZBOR MATERIJALA INSPIRISAN JE PRIRODOM I OKRUŽENJEM, DOK SE GLAVNI MOTIV – VULKAN, VEŠTO PRILAGODIO I UGRADIO U PEJZAŽ KROZ BOJE PEPELA, DINAMIKU KRETANJA I IZRAŽENU VERTIKALNOST OBJEKTA.
Dinamičan enterijer ovog objekta karakterisan je udruženim funkcijama u kome vertikalno kretanje sa ’stanicama’ koje zaustavljaju posetioce, nivo po nivo, u izložbenim prostorima pojedinačnih karaktera, obogaćuju iskustvo korisnika. Natpisi i izložbeni tekstovi ispisani su direktno na čeličnim zidovima, što unutrašnji prostor čini još intrigantnijim. Autori su imali ideju da pravac pružanja vizura ne bude samo ka postavci, već i ka spoljašnjosti – kontekstu koji na taj način postaje permanentni izložbeni sadržaj i muzeju daje karakter opservatorije.// ek KATARINA TOMIĆ – Više u EKO KUĆI No25
