SAVREMENO PODNO GREJANJE KORISTI CEVI SA TOPLOM VODOM KOJE SU SMEŠTENE U PODU. IPAK, JOŠ PRE RAZVOJA NOVIJIH TEHNOLOGIJA U IZRADI CEVI, POSTOJALI SU SISTEMI PODNOG GREJANJA U KOJIMA JE KROZ PATOS CIRKULISAO TOPLI VAZDUH. ONI SU SE PRIMENJIVALI JOŠ U RIMSKOM PERIODU (HIPOKAUST) I NA DALEKOM ISTOKU (ONDOL U KOREJI I KANG U KINI I MANDŽURIJI).

Iako je široko rasprostranjeno mišljenje da se hipokaust koristio u vreme rimljana, ostaci ovog primitivnog sistema grejanja sa kupatilima pronađeni su još u antičkoj Grčkoj. Naime, najstariji ostaci hipokausta otkriveni su na Kipru (vovins bath), a potiču iz v veka pre nove ere; iz istog helenističkog perioda su i ostaci kupatila u Olimpiji i delfima. I sama reč hipokaust (hipocausis) verovatno je grčkog porekla, sa značenjem „grejanje odozdo“ (hypo = ispod, kaustos = zapaljen), dok srodni latinski termin hypocaustum znači „grejne instalacije“. prema rimskim izvorima, tvorac hipokausta je bogati rimski građanin sergije Orata (sergius Orata), koji ga je konstruisao u I veku pre nove ere, i to ispod bazena-ribnjaka, kako bi njime grejao hladnu vodu. Njegov savremenik, rimski arhitekta i inženjer vitruvije (vitruvius), detaljno je opisao konstrukciju hipokausta u svojih „deset knjiga o arhitekturi“.

Prema već pomenutom vitruvijevom detaljnom opisu konstrukcije hipokausta, on podseća na savremene sisteme podnog grejanja. Ispod poda je bio prostor visine do jednog metra (kako bi mogla da uđe osoba koja ga je čistila), gde su se nalazili stubići od opeke koji su nosili pod. Ujedno, između tih stubića je strujao topao vazduh, zagrejan u ložištu (praefurnium) koje se nalazilo pored grejane prostorije. topao vazduh je odvođen kroz kanale u zidu, tako da su se, osim poda, delom grejali i zidovi. Kanali za vazduh su se nalazili na bočnim zidovima ili u uglovima prostorije, pa se time moglo obezbediti ravnomerno strujanje između stubića u podu, čime se  stvarala povoljna temperaturna slika u prostoriji. pod je najčešće bio ukrašen dekorativnim mozaicima. //ek – NENAD MILORADOVIĆ Više u EKO KUĆI No04